ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ଦୁନିଆରେ କ୍ୟାପେସିଟର୍ସ ସର୍ବବ୍ୟାପୀ, ଅଗଣିତ ଉପକରଣ ଏବଂ ସିଷ୍ଟମର କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ମ fundamental ଳିକ | ସେମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଡିଜାଇନ୍ରେ ସରଳ କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରୟୋଗରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ବହୁମୁଖୀ | ଆଧୁନିକ ଜ୍ଞାନକ technology ଶଳରେ କ୍ୟାପେସିଟରର ଭୂମିକାକୁ ପ୍ରକୃତରେ ପ୍ରଶଂସା କରିବାକୁ, ସେମାନଙ୍କ ଗଠନ, ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ନୀତି, ସର୍କିଟ୍ରେ ଆଚରଣ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରୟୋଗଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରଶସ୍ତିକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିବା ଏକାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ | ଏହି ବିସ୍ତୃତ ଅନୁସନ୍ଧାନ, କ୍ୟାପେସିଟରଗୁଡିକ କିପରି କାର୍ଯ୍ୟ କରେ, ପୁଙ୍ଖାନୁପୁଙ୍ଖ ବୁ understanding ାମଣା ପ୍ରଦାନ କରିବ, ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଉପରେ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଭାବ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଭବିଷ୍ୟତ ସମ୍ଭାବନାକୁ ବିସ୍ତାର କରିବ |
ଏକ କ୍ୟାପେସିଟରର ମ Basic ଳିକ ଗଠନ |
ଏହାର ମୂଳରେ, ଏକ କ୍ୟାପେସିଟର ଦୁଇଟି କଣ୍ଡକ୍ଟିଭ୍ ପ୍ଲେଟ୍ ଧାରଣ କରିଥାଏ ଯାହାକି ଏକ ଡାଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ଏକ ଇନସୁଲେଟିଂ ସାମଗ୍ରୀ ଦ୍ୱାରା ପୃଥକ | ସରଳ ସମାନ୍ତରାଳ-ପ୍ଲେଟ୍ କ୍ୟାପେସିଟର ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସିଲିଣ୍ଡ୍ରିକ୍ କିମ୍ବା ଗୋଲାକାର କ୍ୟାପେସିଟର ପରି ଜଟିଳ ଡିଜାଇନ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ମ basic ଳିକ ସଂରଚନା ବିଭିନ୍ନ ରୂପରେ ହୃଦୟଙ୍ଗମ କରାଯାଇପାରେ | କଣ୍ଡକ୍ଟିଭ୍ ପ୍ଲେଟଗୁଡିକ ସାଧାରଣତ metal ଧାତୁରୁ ନିର୍ମିତ, ଯେପରିକି ଆଲୁମିନିୟମ୍ କିମ୍ବା ଟାଣ୍ଟାଲମ୍, ଯେତେବେଳେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରୟୋଗ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ଡାଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ସାମଗ୍ରୀ ସେରାମିକ୍ ଠାରୁ ପଲିମର ଫିଲ୍ମ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହୋଇପାରେ |
ପ୍ଲେଟଗୁଡିକ ଏକ ବାହ୍ୟ ସର୍କିଟ ସହିତ ସଂଯୁକ୍ତ, ସାଧାରଣତ terminal ଟର୍ମିନାଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଯାହା ଭୋଲଟେଜ୍ ପ୍ରୟୋଗ ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦେଇଥାଏ | ଯେତେବେଳେ ପ୍ଲେଟଗୁଡିକରେ ଏକ ଭୋଲଟେଜ୍ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ, ଡାଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ବ electric ଦୁତିକ କ୍ଷେତ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ, ଯାହା ପ୍ଲେଟଗୁଡିକରେ ଚାର୍ଜ ଜମା ହୋଇଯାଏ - ଗୋଟିଏ ପ୍ଲେଟରେ ପଜିଟିଭ୍ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ପଟେ ନକାରାତ୍ମକ | ଏହି ଚାର୍ଜ ପୃଥକତା ହେଉଛି ମ fundamental ଳିକ ଯନ୍ତ୍ର |କ୍ୟାପେସିଟରବ electrical ଦୁତିକ ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ କରନ୍ତୁ |
ଚାର୍ଜ ଷ୍ଟୋରେଜ୍ ପଛରେ ଥିବା ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ |
ଏକ କ୍ୟାପେସିଟରରେ ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଷ୍ଟାଟିକ୍ସର ନୀତି ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ | ଯେତେବେଳେ ଏକ ଭୋଲଟେଜ୍ |
କ୍ୟାପେସିଟରର ପ୍ଲେଟଗୁଡିକରେ ଏକ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଫିଲ୍ଡରେ V ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ |
ଡାଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ପଦାର୍ଥରେ ଇ ବିକଶିତ ହୁଏ | ଏହି କ୍ଷେତ୍ର କଣ୍ଡକ୍ଟିଭ୍ ପ୍ଲେଟରେ ଥିବା ମାଗଣା ଇଲେକ୍ଟ୍ରନ୍ ଉପରେ ଏକ ଶକ୍ତି ପ୍ରୟୋଗ କରେ, ଯାହା ଦ୍ move ାରା ସେମାନେ ଗତି କରନ୍ତି | ଏକ ପ୍ଲେଟରେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରନ୍ ଜମା ହୋଇ ଏକ ନକାରାତ୍ମକ ଚାର୍ଜ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବାବେଳେ ଅନ୍ୟ ପ୍ଲେଟ୍ ଇଲେକ୍ଟ୍ରନ୍ ହରାଇଥାଏ, ସକରାତ୍ମକ ଚାର୍ଜ ହୋଇଯାଏ |
ଚାର୍ଜ ସଂରକ୍ଷଣ କରିବାର କ୍ୟାପେସିଟରର କ୍ଷମତା ବ in ାଇବାରେ ଡାଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ସାମଗ୍ରୀ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ | ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପରିମାଣର ସଂରକ୍ଷିତ ଚାର୍ଜ ପାଇଁ ପ୍ଲେଟଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ବ electric ଦ୍ୟୁତିକ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ହ୍ରାସ କରି ଏହା କରେ, ଯାହା ଉପକରଣର କ୍ଷମତାକୁ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଭାବରେ ବ increases ାଇଥାଏ | କ୍ଷମତା
ଚାର୍ଜର ଅନୁପାତ ଭାବରେ C କୁ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯାଇଛି |
ପ୍ଲେଟରେ ଭୋଲ୍ଟେଜ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗଚ୍ଛିତ |
V ପ୍ରୟୋଗ:
ଏହି ସମୀକରଣ ସୂଚାଇଥାଏ ଯେ ପ୍ରଦତ୍ତ ଭୋଲଟେଜ୍ ପାଇଁ ସଂରକ୍ଷିତ ଚାର୍ଜ ସହିତ କ୍ୟାପିଟାନ୍ସ ସିଧାସଳଖ ଆନୁପାତିକ | କ୍ୟାପେସିଟାନ୍ସର ଏକକ ହେଉଛି ଫାରାଡ (F), ଯାହା ମାଇକେଲ ଫାରାଡେଙ୍କ ନାମରେ ନାମିତ, ବିଦ୍ୟୁତ୍-ଚୁମ୍ବକୀୟତା ଅଧ୍ୟୟନରେ ଅଗ୍ରଣୀ |
ଅନେକ କାରଣ ଏକ କ୍ୟାପେସିଟରର କ୍ଷମତା ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ:
- ପ୍ଲେଟଗୁଡିକର ପୃଷ୍ଠଭୂମି |: ବଡ଼ ପ୍ଲେଟଗୁଡିକ ଅଧିକ ଚାର୍ଜ ଗଚ୍ଛିତ କରିପାରେ, ଯାହାକି ଉଚ୍ଚ କ୍ଷମତା ସମ୍ପନ୍ନ କରିଥାଏ |
- ପ୍ଲେଟଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା |: ଏକ ଛୋଟ ଦୂରତା ବ electric ଦ୍ୟୁତିକ କ୍ଷେତ୍ରର ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି କରେ ଏବଂ, ଏହିପରି, କ୍ଷମତା |
- ଡାଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ସାମଗ୍ରୀ |: ଡାଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ପ୍ରକାର ଚାର୍ଜ ସଂରକ୍ଷଣ କରିବାର କ୍ଷମତା ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ | ଏକ ଉଚ୍ଚ ଡାଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ସ୍ଥିର (ଅନୁମତି) ସହିତ ସାମଗ୍ରୀଗୁଡ଼ିକ କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ |
ବ୍ୟବହାରିକ ଶବ୍ଦରେ, କ୍ୟାପେସିଟରଗୁଡ଼ିକରେ ସାଧାରଣତ cap ପିକୋଫାରାଡସ୍ (pF) ଠାରୁ ଫାରାଡସ୍ (F) ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କ୍ଷମତା ରହିଥାଏ, ସେମାନଙ୍କର ଆକାର, ଡିଜାଇନ୍ ଏବଂ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ |
ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ପ୍ରକାଶନ |
ଏକ କ୍ୟାପେସିଟରରେ ଗଚ୍ଛିତ ଶକ୍ତି ହେଉଛି ଏହାର କ୍ୟାପିଟାନ୍ସର ଏକ କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଏହାର ପ୍ଲେଟଗୁଡ଼ିକରେ ଭୋଲଟେଜ୍ ର ବର୍ଗ | ଶକ୍ତି
ଇ ଗଚ୍ଛିତ ଭାବରେ ଏହିପରି ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇପାରେ:
ଏହି ସମୀକରଣ ପ୍ରକାଶ କରେ ଯେ ଏକ କ୍ୟାପେସିଟରରେ ଗଚ୍ଛିତ ଶକ୍ତି ଉଭୟ କ୍ୟାପିଟାନ୍ସ ଏବଂ ଭୋଲଟେଜ୍ ସହିତ ବ increases ିଥାଏ | ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ହେଉଛି, କ୍ୟାପେସିଟରରେ ଥିବା ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ ଯନ୍ତ୍ର ବ୍ୟାଟେରୀଠାରୁ ଭିନ୍ନ | ଯେତେବେଳେ ବ୍ୟାଟେରୀଗୁଡ଼ିକ ରାସାୟନିକ ଭାବରେ ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ କରନ୍ତି ଏବଂ ଏହାକୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ମୁକ୍ତ କରନ୍ତି, କ୍ୟାପେସିଟରଗୁଡ଼ିକ ଶକ୍ତିକୁ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଷ୍ଟାଟିକ୍ ସଂରକ୍ଷଣ କରନ୍ତି ଏବଂ ଏହାକୁ ପ୍ରାୟ ତତକ୍ଷଣାତ୍ ମୁକ୍ତ କରିପାରନ୍ତି | ଏହି ପାର୍ଥକ୍ୟ ଶକ୍ତିର ଶୀଘ୍ର ବିସ୍ଫୋରଣ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ପ୍ରୟୋଗଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ କ୍ୟାପେସିଟରକୁ ଆଦର୍ଶ କରିଥାଏ |
ଯେତେବେଳେ ବାହ୍ୟ ସର୍କିଟ ଅନୁମତି ଦିଏ, କ୍ୟାପେସିଟର ଜମା ହୋଇଥିବା ଚାର୍ଜକୁ ଛାଡି ଏହାର ସଂରକ୍ଷିତ ଶକ୍ତି ନିର୍ଗତ କରିପାରିବ | କ୍ୟାପେସିଟରର କ୍ଷମତା ଏବଂ ସର୍କିଟ୍ର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ଏହି ଡିସଚାର୍ଜ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏକ ସର୍କିଟରେ ବିଭିନ୍ନ ଉପାଦାନକୁ ଶକ୍ତି ଦେଇପାରେ |
ଏସି ଏବଂ ଡିସି ସର୍କିଟରେ କ୍ୟାପେସିଟର |
ସିଧାସଳଖ କରେଣ୍ଟ (ଡିସି) ଏବଂ ବିକଳ୍ପ କରେଣ୍ଟ (ଏସି) ସର୍କିଟ୍ ମଧ୍ୟରେ କ୍ୟାପେସିଟରର ଆଚରଣ ଯଥେଷ୍ଟ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ, ଯାହା ସେମାନଙ୍କୁ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଡିଜାଇନ୍ରେ ବହୁମୁଖୀ ଉପାଦାନ କରିଥାଏ |
- ଡିସି ସର୍କିଟରେ କ୍ୟାପେସିଟର |: ଏକ ଡିସି ସର୍କିଟ୍ରେ, ଯେତେବେଳେ ଏକ କ୍ୟାପେସିଟର୍ ଏକ ଭୋଲ୍ଟେଜ୍ ଉତ୍ସ ସହିତ ସଂଯୁକ୍ତ, ଏହା ପ୍ରାରମ୍ଭରେ କରେଣ୍ଟ୍ ପ୍ରବାହିତ ହେବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଏ | ଯେହେତୁ କ୍ୟାପେସିଟର ଚାର୍ଜ ହୁଏ, ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇଥିବା ଭୋଲଟେଜକୁ ବିରୋଧ କରି ଏହାର ପ୍ଲେଟଗୁଡିକରେ ଥିବା ଭୋଲଟେଜ୍ ବ increases େ | ପରିଶେଷରେ, କ୍ୟାପେସିଟର ଉପରେ ଥିବା ଭୋଲଟେଜ୍ ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇଥିବା ଭୋଲଟେଜ୍ ସହିତ ସମାନ, ଏବଂ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ପ୍ରବାହ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଏ, ଯେଉଁଠାରେ କ୍ୟାପେସିଟର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଚାର୍ଜ ହୋଇଯାଏ | ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ, କ୍ୟାପେସିଟର ଏକ ଖୋଲା ସର୍କିଟ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ, ଯାହାକି ବର୍ତ୍ତମାନର ପ୍ରବାହକୁ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଭାବରେ ଅବରୋଧ କରିଥାଏ |ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଯୋଗାଣରେ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ସୁଗମ କରିବା ପରି ପ୍ରୟୋଗରେ ଏହି ସମ୍ପତ୍ତି ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ, ଯେଉଁଠାରେ କ୍ୟାପେସିଟରଗୁଡ଼ିକ ଡିସି ଭୋଲଟେଜରେ ରିପଲ୍ ଫିଲ୍ଟର୍ କରିପାରିବେ, ଏକ ସ୍ଥିର ଆଉଟପୁଟ୍ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି |
- ଏସି ସର୍କିଟ୍ ରେ କ୍ୟାପେସିଟର |: ଏକ ଏସି ସର୍କିଟ୍ ରେ, ଏକ କ୍ୟାପେସିଟରରେ ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇଥିବା ଭୋଲଟେଜ୍ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ଦିଗ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରେ | ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ଭୋଲଟେଜ୍ ଏସି ସିଗ୍ନାଲ୍ ର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଚକ୍ର ସହିତ କ୍ୟାପେସିଟରକୁ ବିକଳ୍ପ ଭାବରେ ଚାର୍ଜ ଏବଂ ଡିସଚାର୍ଜ କରିଥାଏ | ଏହି ଆଚରଣ ହେତୁ, ଏସି ସର୍କିଟରେ ଥିବା କ୍ୟାପେସିଟରଗୁଡ଼ିକ ଯେକ any ଣସି ଅବରୋଧ କରିବା ସମୟରେ ଏସି କରେଣ୍ଟକୁ ଯିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଏ |ଡିସି ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ |.ପ୍ରତିବନ୍ଧକ |
ଏକ ଏସି ସର୍କିଟରେ ଥିବା ଏକ କ୍ୟାପେସିଟରର Z:
କେଉଁଠାରେf ହେଉଛି AC ସଙ୍କେତର ଆବୃତ୍ତି | ଏହି ସମୀକରଣ ଦର୍ଶାଏ ଯେ କ୍ୟାପେସିଟରର ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ବ increasing ୁଥିବା ଫ୍ରିକ୍ୱେନ୍ସି ସହିତ କମିଯାଏ, ପ୍ରୟୋଗଗୁଡ଼ିକୁ ଫିଲ୍ଟର କରିବାରେ କ୍ୟାପେସିଟରକୁ ଉପଯୋଗୀ କରିଥାଏ ଯେଉଁଠାରେ ସେମାନେ ଲୋ-ଫ୍ରିକ୍ୱେନ୍ସି ସିଗନାଲ୍ (ଯେପରିକି ଡିସି) କୁ ଅବରୋଧ କରିପାରନ୍ତି ଯେତେବେଳେ ଉଚ୍ଚ-ଫ୍ରିକ୍ୱେନ୍ସି ସିଗନାଲ୍ (ଯେପରିକି AC) ପାସ୍ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଅନ୍ତି |
କ୍ୟାପେସିଟରର ବ୍ୟବହାରିକ ପ୍ରୟୋଗ |
ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅନେକ ପ୍ରୟୋଗଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ କ୍ୟାପେସିଟରଗୁଡ଼ିକ ଅବିଚ୍ଛେଦ୍ୟ | ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ମୁକ୍ତ କରିବା, ଫିଲ୍ଟର ସିଗନାଲ୍ ଏବଂ ସର୍କିଟ୍ ସମୟକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବା ସେମାନଙ୍କର କ୍ଷମତା ସେମାନଙ୍କୁ ଅନେକ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଉପକରଣରେ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ |
- ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଯୋଗାଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା |: ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଯୋଗାଣ ସର୍କିଟ୍ ଗୁଡିକରେ, ଏକ ସ୍ଥିର ଆଉଟପୁଟ୍ ପ୍ରଦାନ କରି ଭୋଲଟେଜରେ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ସୁଗମ କରିବା ପାଇଁ କ୍ୟାପେସିଟର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ | ଡିଭାଇସରେ ଏହା ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯାହାକି ଏକ ନିରନ୍ତର ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଯୋଗାଣ ଆବଶ୍ୟକ କରେ ଯେପରିକି କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଏବଂ ସ୍ମାର୍ଟଫୋନ୍ | ଏହି ସିଷ୍ଟମରେ ଥିବା କ୍ୟାପେସିଟରଗୁଡ଼ିକ ଫିଲ୍ଟର ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି, ସ୍ପାଇକ୍ ଏବଂ ଭୋଲ୍ଟେଜରେ ବୁଡ଼ ପକାନ୍ତି ଏବଂ ବିଦ୍ୟୁତର ସ୍ଥିର ପ୍ରବାହକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତି |ଅତିରିକ୍ତ ଭାବରେ, କ୍ଷୁଦ୍ର ଅଘଟଣ ସମୟରେ ବ୍ୟାକଅପ୍ ଶକ୍ତି ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ କ୍ୟାପେସିଟରଗୁଡିକ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଯୋଗାଣ (UPS) ରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ | ବୃହତ କ୍ୟାପେସିଟର, ସୁପରକ୍ୟାପେସିଟର ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା, ସେମାନଙ୍କର ଉଚ୍ଚ କ୍ଷମତା ଏବଂ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଡିସଚାର୍ଜ କରିବାର କ୍ଷମତା ହେତୁ ଏହି ପ୍ରୟୋଗଗୁଡ଼ିକରେ ବିଶେଷ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ |
- ସଙ୍କେତ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ |: ଆନାଗଲ୍ ସର୍କିଟ୍ ରେ, ସିଗନାଲ୍ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣରେ କ୍ୟାପେସିଟର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ | ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଫ୍ରିକ୍ୱେନ୍ସି ରେଞ୍ଜକୁ ପାସ୍ କିମ୍ବା ଅବରୋଧ କରିବା ପାଇଁ ସେଗୁଡିକ ଫିଲ୍ଟରରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ, ପରବର୍ତ୍ତୀ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ପାଇଁ ସଙ୍କେତ ସୃଷ୍ଟି କରେ | ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଅଡିଓ ଉପକରଣରେ, କ୍ୟାପେସିଟରଗୁଡ଼ିକ ଅବାଞ୍ଛିତ ଶବ୍ଦ ଫିଲ୍ଟର୍ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି, ନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତି ଯେ କେବଳ ଇଚ୍ଛିତ ଅଡିଓ ଫ୍ରିକ୍ୱେନ୍ସିଗୁଡିକ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ପ୍ରସାରିତ ହୁଏ |କ୍ୟାପଟେନସର୍ ଗୁଡିକ କପଲିଙ୍ଗ୍ ଏବଂ ଡିକଅପ୍ଲିଙ୍ଗ୍ ପ୍ରୟୋଗରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ | ଯୋଡି ହେବାରେ, ଏକ କ୍ୟାପେସିଟର ଏସି ସିଗନାଲକୁ ସର୍କିଟ୍ର ଗୋଟିଏ ପର୍ଯ୍ୟାୟରୁ ଅନ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟକୁ ଯିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥାଏ ଯେତେବେଳେ ଡିସି ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକୁ ଅବରୋଧ କରିଥାଏ ଯାହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟର କାର୍ଯ୍ୟରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ | ଡିକୋପିଲିଂରେ, ଶବ୍ଦ ଫିଲ୍ଟର୍ କରିବା ଏବଂ ଏହାକୁ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ଉପାଦାନଗୁଡିକ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ନଦେବା ପାଇଁ କ୍ୟାପେସିଟରଗୁଡିକ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଯୋଗାଣ ରେଖା ଉପରେ ରଖାଯାଇଥାଏ |
- ଟ୍ୟୁନିଂ ସର୍କିଟ୍ |: ରେଡିଓ ଏବଂ ଯୋଗାଯୋଗ ପ୍ରଣାଳୀରେ, ରେଜୋନାଣ୍ଟ ସର୍କିଟ୍ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ କ୍ୟାପେସିଟରଗୁଡ଼ିକ ଇନଡକ୍ଟର ସହିତ ମିଳିତ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ଯାହା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଫ୍ରିକ୍ୱେନ୍ସିରେ ଟ୍ୟୁନ୍ ହୋଇପାରିବ | ଏକ ବ୍ୟାପକ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରମରୁ ଇଚ୍ଛିତ ସିଗନାଲ୍ ବାଛିବା ପାଇଁ ଏହି ଟ୍ୟୁନିଂ କ୍ଷମତା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ, ଯେପରିକି ରେଡିଓ ରସିଭର୍, ଯେଉଁଠାରେ କ୍ୟାପେସିଟରଗୁଡ଼ିକ ଆଗ୍ରହର ସଙ୍କେତକୁ ପୃଥକ ଏବଂ ବ ify ାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି |
- ଟାଇମିଂ ଏବଂ ଓସ୍କିଲେଟର ସର୍କିଟ୍ |: ପ୍ରତିରୋଧକ ସହିତ ମିଶି କ୍ୟାପେସିଟର, ଟାଇମିଂ ସର୍କିଟ୍ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ, ଯେପରିକି ଘଣ୍ଟା, ଟାଇମର୍ ଏବଂ ପଲ୍ସ ଜେନେରେଟରରେ | ଏକ ରେଜିଷ୍ଟର ମାଧ୍ୟମରେ ଏକ କ୍ୟାପେସିଟରର ଚାର୍ଜିଂ ଏବଂ ଡିସଚାର୍ଜ ପୂର୍ବାନୁମାନଯୋଗ୍ୟ ସମୟ ବିଳମ୍ବ ସୃଷ୍ଟି କରେ, ଯାହା ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ସଙ୍କେତ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ କିମ୍ବା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବ୍ୟବଧାନରେ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକୁ ଟ୍ରିଗର କରିବାରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇପାରେ |ଓସିଲେଟର ସର୍କିଟ୍, ଯାହା କ୍ରମାଗତ ତରଙ୍ଗଫର୍ମ ଉତ୍ପାଦନ କରେ, କ୍ୟାପେସିଟର ଉପରେ ମଧ୍ୟ ନିର୍ଭର କରେ | ଏହି ସର୍କିଟ୍ ଗୁଡିକରେ, କ୍ୟାପେସିଟରର ଚାର୍ଜ ଏବଂ ଡିସଚାର୍ଜ ଚକ୍ର ରେଡିଓ ଟ୍ରାନ୍ସମିଟର ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ମ୍ୟୁଜିକ୍ ସିନ୍ଥେସିଜର୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁକିଛିରେ ବ୍ୟବହୃତ ସିଗନାଲ୍ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଦୋହରିବା ସୃଷ୍ଟି କରେ |
- ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ: ସୁପରକାପାସିଟର୍ସ, ଅଲଟ୍ରାକାପ୍ୟାସିଟର ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା, ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଗ୍ରଗତିକୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରେ | ଏହି ଡିଭାଇସ୍ ଗୁଡିକ ବହୁ ପରିମାଣର ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ କରିପାରନ୍ତି ଏବଂ ଏହାକୁ ଶୀଘ୍ର ମୁକ୍ତ କରିପାରନ୍ତି, ଯାହା ସେମାନଙ୍କୁ ଶୀଘ୍ର ଶକ୍ତି ବିତରଣ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ପ୍ରୟୋଗଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ କରିଥାଏ, ଯେପରିକି ବ electric ଦ୍ୟୁତିକ ଯାନରେ ପୁନ ener ନିର୍ମାଣକାରୀ ବ୍ରେକିଂ ସିଷ୍ଟମ୍ | ପାରମ୍ପାରିକ ବ୍ୟାଟେରୀ ପରି, ସୁପରକାପାସିଟରଗୁଡିକର ଦୀର୍ଘ ଜୀବନ ଅଛି, ଅଧିକ ଚାର୍ଜ-ଡିସଚାର୍ଜ ଚକ୍ରକୁ ସହ୍ୟ କରିପାରନ୍ତି ଏବଂ ବହୁତ ଶୀଘ୍ର ଚାର୍ଜ କରିପାରିବେ |ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତି ପ୍ରଣାଳୀରେ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ସୁପରକାପାସିଟର୍ସ ମଧ୍ୟ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରାଯାଉଛି, ଯେଉଁଠାରେ ସେମାନେ ସ ar ର ପ୍ୟାନେଲ କିମ୍ବା ପବନ ଟର୍ବାଇନ ଦ୍ୱାରା ଉତ୍ପାଦିତ ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ କରିପାରିବେ ଏବଂ ଆବଶ୍ୟକ ସମୟରେ ଏହାକୁ ମୁକ୍ତ କରିପାରିବେ, ପାୱାର ଗ୍ରୀଡକୁ ସ୍ଥିର କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବେ |
- ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଲାଇଟିକ୍ କ୍ୟାପେସିଟର୍ସ |: ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଲାଇଟିକ୍ କ୍ୟାପେସିଟର ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରକାର କ୍ୟାପେସିଟର ଯାହା ଅନ୍ୟ ପ୍ରକାର ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ କ୍ୟାପିଟାନ୍ସ ହାସଲ କରିବାକୁ ଏକ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଲାଇଟ୍ ବ୍ୟବହାର କରେ | ସେଗୁଡିକ ସାଧାରଣତ applications ପ୍ରୟୋଗଗୁଡ଼ିକରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ଯେଉଁଠାରେ ଛୋଟ ଆକାରରେ ବଡ଼ କ୍ୟାପିଟାନ୍ସ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ, ଯେପରିକି ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଯୋଗାଣ ଫିଲ୍ଟରିଂ ଏବଂ ଅଡିଓ ଏମ୍ପ୍ଲାଇଫର୍ | ଅବଶ୍ୟ, ଅନ୍ୟ କ୍ୟାପେସିଟର ତୁଳନାରେ ସେମାନଙ୍କର ଏକ ସୀମିତ ଜୀବନକାଳ ଅଛି, କାରଣ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଲାଇଟ୍ ସମୟ ସହିତ ଶୁଖି ଯାଇପାରେ, ଯାହା କ୍ଷମତା ହରାଇବା ଏବଂ ଶେଷରେ ବିଫଳତା ଘଟାଇଥାଏ |
କ୍ୟାପେସିଟର୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିରେ ଭବିଷ୍ୟତର ଧାରା ଏବଂ ଅଭିନବତା |
ଯେହେତୁ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ବିକଶିତ ହେବାରେ ଲାଗିଛି, ସେହିପରି କ୍ୟାପସିଟର ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ବିକାଶ ମଧ୍ୟ | ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀମାନେ କ୍ୟାପେସିଟରର କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତାକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ ନୂତନ ସାମଗ୍ରୀ ଏବଂ ଡିଜାଇନ୍ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରୁଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ଦକ୍ଷ, ସ୍ଥାୟୀ ଏବଂ ଅଧିକ ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ |
- ନାନୋଟେକ୍ନୋଲୋଜି |: ନାନୋଟେକ୍ନୋଲୋଜିରେ ଅଗ୍ରଗତି ଉନ୍ନତ ଗୁଣ ସହିତ କ୍ୟାପେସିଟରର ବିକାଶକୁ ଆଗେଇ ନେଉଛି | ଗ୍ରାଫେନ୍ ଏବଂ କାର୍ବନ ନାନୋଟ୍ୟୁବ୍ ପରି ନାନୋମେଟେରିଆଲ୍ ବ୍ୟବହାର କରି ଗବେଷକମାନେ ଅଧିକ ଶକ୍ତି ସାନ୍ଧ୍ରତା ଏବଂ ତୀବ୍ର ଚାର୍ଜ-ଡିସଚାର୍ଜ ଚକ୍ର ସହିତ କ୍ୟାପେସିଟର ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବେ | ଏହି ଉଦ୍ଭାବନଗୁଡିକ ଛୋଟ, ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କ୍ୟାପେସିଟରକୁ ନେଇପାରେ ଯାହା ପୋର୍ଟେବଲ୍ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ଏବଂ ବ electric ଦ୍ୟୁତିକ ଯାନରେ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଆଦର୍ଶ |
- କଠିନ-ରାଜ୍ୟ କ୍ୟାପେସିଟର୍ସ |: କଠିନ-ସ୍ଥିତ କ୍ୟାପେସିଟର, ଯାହା ଏକ ତରଳ ବଦଳରେ ଏକ କଠିନ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଲାଇଟ୍ ବ୍ୟବହାର କରେ, ଉଚ୍ଚ କ୍ଷମତା ସମ୍ପନ୍ନ ପ୍ରୟୋଗରେ ଏହା ସାଧାରଣ ହେବାରେ ଲାଗିଛି | ପାରମ୍ପାରିକ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଲାଇଟିକ୍ କ୍ୟାପେସିଟର ତୁଳନାରେ ଏହି କ୍ୟାପେସିଟରଗୁଡ଼ିକ ଉନ୍ନତ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟତା, ଦୀର୍ଘ ଜୀବନ, ଏବଂ ଉଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରାରେ ଉନ୍ନତ କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ପ୍ରଦାନ କରେ |
- ନମନୀୟ ଏବଂ ପରିଧାନ ଯୋଗ୍ୟ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ |: ଯେହେତୁ ପରିଧାନ ଯୋଗ୍ୟ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଏବଂ ନମନୀୟ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ଅଧିକ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୁଏ, କ୍ୟାପେସିଟର ପାଇଁ ଏକ ଚାହିଦା ବ that ୁଛି ଯାହା କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ହରାଇ ନଇଁପଡିପାରେ | ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀମାନେ କଣ୍ଡକ୍ଟିଭ୍ ପଲିମର ଏବଂ ଷ୍ଟ୍ରେଚେବଲ୍ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପରି ସାମଗ୍ରୀ ବ୍ୟବହାର କରି ନମନୀୟ କ୍ୟାପେସିଟର ବିକାଶ କରୁଛନ୍ତି, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା, ଫିଟନେସ୍ ଏବଂ ଉପଭୋକ୍ତା ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସରେ ନୂତନ ପ୍ରୟୋଗକୁ ସକ୍ଷମ କରୁଛନ୍ତି |
- ଶକ୍ତି ଅମଳ: ଶକ୍ତି ଅମଳ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାରେ କ୍ୟାପେସିଟରମାନେ ମଧ୍ୟ ଏକ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି, ଯେଉଁଠାରେ ସେଗୁଡିକ ସ sources ର ପ୍ୟାନେଲ, କମ୍ପନ କିମ୍ବା ଉତ୍ତାପ ପରି ପରିବେଶ ଉତ୍ସରୁ ଧରାଯାଇଥିବା ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ କରିବାରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ | ପାରମ୍ପାରିକ ବ୍ୟାଟେରୀଗୁଡ଼ିକର ଆବଶ୍ୟକତା ହ୍ରାସ କରି ଏହି ସିଷ୍ଟମଗୁଡିକ ଦୂର ସ୍ଥାନଗୁଡିକରେ ଛୋଟ ଉପକରଣ କିମ୍ବା ସେନ୍ସରଗୁଡ଼ିକୁ ଶକ୍ତି ଯୋଗାଇପାରେ |
- ଉଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରା କ୍ୟାପେସିଟର |: କ୍ୟାପେସିଟର ଉପରେ ଏକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଚାଲିଛି ଯାହା ଅଧିକ ତାପମାତ୍ରାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବ, ଯାହା ଏରୋସ୍ପେସ୍, ଅଟୋମୋବାଇଲ୍ ଏବଂ ଶିଳ୍ପ ସେଟିଙ୍ଗରେ ପ୍ରୟୋଗ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ | ଏହି କ୍ୟାପେସିଟରଗୁଡ଼ିକ ଉନ୍ନତ ଡାଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ସାମଗ୍ରୀ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି ଯାହା ଚରମ ଅବସ୍ଥାକୁ ସହ୍ୟ କରିପାରିବ, କଠିନ ପରିବେଶରେ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ନିଶ୍ଚିତ କରେ |
ସିଦ୍ଧାନ୍ତ
ଆଧୁନିକ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସରେ କ୍ୟାପେସିଟରଗୁଡ଼ିକ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ଉପାଦାନ, ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ, ସଙ୍କେତ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ, ଶକ୍ତି ପରିଚାଳନା ଏବଂ ଟାଇମିଂ ସର୍କିଟରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ | ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ମୁକ୍ତ କରିବାର ସେମାନଙ୍କର କ୍ଷମତା ସେମାନଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ପ୍ରୟୋଗ ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାବରେ ଉପଯୁକ୍ତ କରିଥାଏ, ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଯୋଗାଣକୁ ସୁଗମ କରିବା ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଜଟିଳ ଯୋଗାଯୋଗ ପ୍ରଣାଳୀର କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସକ୍ଷମ କରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ | ଯେହେତୁ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଅଗ୍ରଗତି ଜାରି ରଖିଛି, ନୂତନ କ୍ୟାପେସିଟର ଡିଜାଇନ୍ ଏବଂ ସାମଗ୍ରୀର ବିକାଶ ସେମାନଙ୍କର ଦକ୍ଷତାକୁ ଆହୁରି ବିସ୍ତାର କରିବାକୁ ପ୍ରତିଜ୍ଞା କରେ, ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତି, ନମନୀୟ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ଏବଂ ଉଚ୍ଚ କ୍ଷମତା ସମ୍ପନ୍ନ ଗଣନା ପରି କ୍ଷେତ୍ରରେ ନୂତନତ୍ୱ ଚଳାଇଥାଏ | କ୍ୟାପେସିଟରଗୁଡିକ କିପରି କାର୍ଯ୍ୟ କରେ ତାହା ବୁ, ିବା, ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ବହୁମୁଖୀତା ଏବଂ ପ୍ରଭାବକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିବା, ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସର ବିସ୍ତୃତ ଏବଂ ସର୍ବଦା ବ growing ୁଥିବା କ୍ଷେତ୍ର ଅନୁସନ୍ଧାନ ପାଇଁ ଏକ ମୂଳଦୁଆ ପ୍ରଦାନ କରେ |
ପୋଷ୍ଟ ସମୟ: ଅଗଷ୍ଟ -20-2024 |